Yugoslavya’nın Adriyatik kıyısındaki küçük şehirlerinden biri olan Sibenik’in 1973’te kurulan basketbol takımı KK Sibenka 1979’da birinci lige yükselir. Yine o yıl üç senedir genç takımda olan ve 15 yaşına gelen Hırvat bir çocuk da A takıma yükselmiştir. 1979’da takımıyla Hırvatistan yıldızlar şampiyonasında (u-16) bronz madalya kazanan ve profesyonel anlamda ilk dakikalarını 15 yaşındayken alan o çocuk, bugün birçok basketbol otoritesi tarafından gelmiş geçmiş en büyük Avrupalı basketbolcu olarak kabul edilen, Drazen Petrovic’tir.
(Genç Petrovic. Foto kaynak: https://www.tportal.hr/sport/clanak/sve-o-prvoj-drazenovoj-seniorskoj-sezoni-i-kadetskoj-bronci-20130528)
Kariyeri ilerledikçe İtalyan gazetelerinin “Mozart” benzetmesi yaptığı Drazen Petrovic, kazandığı başarılar ve oyuna olan delilik derecesindeki bağı nedeniyle sınırlarını zorlamasıyla bilinen bir efsane. Nitekim Drazen Petrovic Müzesi’nin tanıtım yazılarından birinde “Kaybetmek nedir, bilmiyor.” yazar. Her gün ekstra idmanlar yapan, modern dönemdeki skorer kavramını baştan yazan ve kazandığı sayısız kupa ile dünya basketbol tarihine adını altın harflerle yazdıran Petrovic aslında kaybetmek nedir biliyordu. Birçok süper yıldız gibi o da büyük başarılardan önce can yakan mağlubiyetler almış ve nasır tutmayı öğrenerek mental ve teknik açıdan büyümüştü. (Hatta bazen standardına göre düşük performanslar sergilediğinde “Mozart” yerine “Salieri” benzetmesi dahi yapılıyordu.) Ama bir mağlubiyet var ki Petrovic onu asla hak etmemişti.
Genç Petrovic’in takımı Sibenka 1979/80 sezonunda 12 takımlı Yugoslav ligini sekizinci bitirerek ligde kalmayı başarır. Petrovic ise yıldızlar turnuvasında da oynayarak altyapılardaki ilk altın madalyasını almıştır. O dönem Yugoslav ligi Avrupa’nın en iyi liglerinden biridir ve ligde oynayan takımların yarısı Avrupa kupalarına gitme hakkı elde etmektedir. Nitekim 1980/81’de ligi dördüncü bitiren Sibenka sonraki sezon Korac Kupası’na katılım hakkı elde eder. Genç Petrovic’in artık takımın yüzü/yıldızı olmaya başladığı dönemde Sibenka 1982 Korac Kupası finaline çıkar ancak Ed Murphy’nin sürüklediği güçlü Limoges’a 90-84 kaybeder. Petrovic 19 sayı atmasına rağmen mağlubiyete engel olamamış ve profesyonel anlamda ilk kupasına uzanamamıştır. Ligde ise Cibona-Partizan egemenliği söz konusudur.
1983: Kayıp Şampiyonluk ve Şanssızlıklar
1983 yılında Koraç Kupası'nda finale yükselen Sibenka'nın karşısına Fransız temsilcisi Limoges çıkar. 8 Mart 1983’te Almanya'da oynanan finalin ilk üç periyodu baş başa seyrederken son çeyrekte Limoges 16-2'lik bir seri yakalar ve kupaya 94-86 ile uzanır. Petrovic bir kez daha kaybetmiştir. Petrovic’in takım arkadaşları olan Dario Saric’in babası Predrag’ın 22 ve Ljubojevic’in 30 sayısı Murphy ve arkadaşlarını durdurmaya yetmez.
Sibenka ligde de büyük bir başarıya imza atarak normal sezonu 16 galibiyet 6 mağlubiyetle lider kapatır. 22 maçta 561 sayı atan Petrovic, 25,5 ortalama ile sayı krallığında Ivanovic’e (ortalama 27,4 sayı) geçilir ancak artık bir yıldızdır. İlk dört takımın play-off oynadığı sezonda finalin adı 18 yaşındaki Petrovic’in Sibenkası ile Pesic’in çalıştırdığı KK Bosna’dır. O sırada KK Bosna Petrovic’le ilgilenmektedir. Hatta dönemin KK Bosna başkanı Stjepan Grubnic ne kadar ciddi olduklarını göstermek için Petrovic’e o meşhur 1983 model beyaz Golf’ü hediye etmiştir.
(Uzun süre Petrovic’in annesinin kullandığı “o” 1983 model Golf. Foto kaynak: https://www.croatiaweek.com/drazen-petrovics-1983-vw-golf-parked-again-at-his-home-in-sibenik/)
Üç maç üzerinden oynanan final serisinde ilk maçı Sibenka 103-98 kazanırken, Bosna kendi evinde 96-84 ile seriyi eşitler. Şampiyonun belli olacağı maç 9 Nisan 1983'te Sibenik'te oynanır. Karşılaşma içinde çift haneli skorlarla geriye düşen Sibenka yine de maça tutunur ve bitime bir buçuk dakika kala skoru 81-78'e getirir. Koca bir sezonun en anlamlı mükafatı, nihayetinde gelip geçecek saniyelerin ardındadır. Fakat işler Petrovic ve arkadaşları için istenildiği gibi gitmez. Bitime iki saniyeden az bir süre kaldığında skor tabelasında 81-82 yazar. Mola dönüşü gözler genç skorer Petrovic'in üzerindedir. O ana kadar rakip potaya 38 sayı gönderen Drazen, son topu baskete dönüştüremez. Bosnalı oyuncular çılgınca şampiyonluk kutlamasına başlarlar. Ancak hakem Matijevic'in düdüğü sevinç çığlıklarını keser. Hakem, Bosnalı Hadzic'in atış halindeyken Petrovic'e faul yaptığını işaret eder. Artık Petrovic'in söyleyecek son bir sözü vardır!
Petrovic kariyerinde birçok kez yapacağı gibi “clutch” bir performans sergiler ve 2/2 atarak takımının maçı 83-82 kazanmasını sağlar. KK Sibenka Yugoslavya Ligi şampiyonudur! 40 sayı atan Petrovic de artık Yugoslav Ligi’nin en büyük yıldızlarından biri olduğunu herkese ispat etmiştir.
(Şampiyonluk sevinci. Foto kaynak: https://www.sibenik.in/foto/sibenka-bosna-9-travnja-1983/4411)
Tarihe geçen bu destansı zaferi tüm takım ve şehir doyasıya kutlar. Gece başlayan kutlamalar sabaha dek sürer. Ancak Yugoslav Basketbol Federasyonu'nda maçın son anında çalınan faulün tartışması patlak verir. Parke üstünde iki takımın da şampiyonluk turu attığı bu dramatik maç henüz bitmemiştir! Cumartesi günü şampiyonluğunu ilan eden Sibenik, 24 saat geçmeden unvanından olmuştur. Federasyon, maçın sonunda kural hatası olduğunu ve maçın tarafsız sahada – Novi Sad’da yeniden oynanacağını duyurur. Şampiyonluk kutlamaları sonrasında bu kararı öğrenen Petrovic ve arkadaşları kararı protesto eder. Novi Sad'a gitmeyen takım, maçı 20-0 kaybetmiş sayılır ve şampiyonluk Bosna'ya geçer.
Böylece KK Bosna 1982-83 sezonunun resmi şampiyonu olur. Siyasi dinamikleri olduğu iddia edilen bu karara ilişkin hala birçok spekülasyon yapılıyor. Hatta 1984’te Saraybosna’da yapılacak olan kış oyunlarının da bu kararda etkisi olduğu konuşuluyor. Belki kararın nedenini hiçbir zaman tam olarak bilemeyeceğiz ama bu kararın, yeni sulara yelken açmak isteyen, Petrovic’in askerlik sonrası Bosna yerine ağabeyinin yanına – Cibona’ya gidişini doğrudan belirlediği söylenebilir. Petrovic Bosna defterini tamamen kapatırken, Petrovic’in babası o Golf’ün parasını ödeyerek Bosna ile olan hesabı da kapatır. Böylece basketbol tarihi bambaşka bir çizgide ilerleyecektir.
1983 yılında Korac Kupası ve yerel ligi finalde “kaybeden” ve sayı krallığında ikinci olan Petrovic, aynı yıl Kanada’da yapılan üniversite oyunlarında da Yugoslavya ile ikinci olur. 1983 yılında alınan “ikincilikler” (biri haksız olsa da) Mozart’ın daha da büyümesini ve efsanevi olmasını sağlayan hayırlı ikincilikler olarak ele alınabilir. Nitekim 1984’ten itibaren mücadele ettiği her alanda zirveye çıkan Petrovic bugün kazandıklarıyla ve yarattığı etkiyle hatırlanıyor. Ancak onun profesyonel anlamdaki ilk bestesinin kayıp olduğu da ölümü kadar acı olmasa da kötü bir gerçeklik olarak karşımızda duruyor.
(Karikatür kaynak: Drazen Petrovic Müzesi)
Not: 1983’teki “o” maçın son anlarını aşağıdaki bağlantıdan izleyebilirsiniz:
