Baskonia sezon başında Avrupa’nın dördüncü seviye kupası olan FIBA Europe Cup şampiyonu Skyliners Frankfurt’tan, 2015 yılında Alman Ligi BBL’nin en çok gelişen oyuncusu seçilen, 1992 doğumlu Alman pivot J. Voigtmann’ı alırken; Efes, ikinci seviye kupa olan ULEB Euro-Cup’ta yarı final oynamış olan Gran Canaria’nın yine 1992 doğumlu Sloven pivotu Alen Omic’i kadrosuna katar. 2.10’un üzerinde boya sahip olan bu iki oyuncu fiziksel olarak birbirine benzemektedir. Ancak 16 haftasını geride bıraktığımız EuroLeague’de oyuncuların tek benzer yanı bu olur.
Transfer edildikleri takımların ana rotasyonlarında olması beklenen bu oyuncuların ikisi de EuroLeague’deki tüm maçlarda forma giymiş durumda. EuroLeague veri tabanına göre Voigtmann Baskonia’da ortalama 24 dakika süre alırken 11.6 sayı, 7.1 ribaund, 1.6 asist, 0,6 top çalma, 0,9 top kaybı ve 0,4 blok ortalamaları ile oynuyor ve ortalama 16.8 verimlilik puanı ile tüm EuroLeague’in en verimli oyuncularının arasında yer alıyor.
Ortalama 8 dakika süre alan Omic ise 3 sayı, 1.6 ribaund, 0.4 asist, 0.2 top çalma ve 0.5 top kaybı ile oynuyor ve ortalama 2.8 verimlilik puanı üretiyor. (Üstelik Omic bu maçlarda 2.16’lık boyuna rağmen hiç blok yapamazken dört kez bloklanmaktan kurtulamadı.) Ayrıca Omic’ten çok daha iyi kulvar kateden Voigtmann tempoya (pace) daha iyi ayak uydururken, 42 üçlükte 15 isabet bularak rakip uzunun yay civarına gelmesini sağlayıyor. Böylece Baskonia kısalarının penetreleri ve forvetlerinin “cut”ları için ciddi alan yaratılmış oluyor: Takımın “spacing” (alan yaratımı) seviyesi yükseliyor.
Bir oyuncunun maç içi etkinliği, doğal olarak, basit veriler üzerinden türetilen EuroLeague verimlilik puanı (PIR) ile tam olarak ölçülemez. Kalinic’in yaptığı çok iyi bir savunma ile bir pas kanalını tıkaması, Sinan Güler’in takımını yukarı çekmesi gibi örneklere bakarsak, birçok oyuncunun reel katkısı PIR’den oldukça farklılaşabiliyor. PIR’den daha ileri istatistiklere bakıldığında Voigtmann ve Omic’in arasındaki fark iyice ortaya çıkıyor. (Evet, takımların seviyeleri farklı olsa da CSKA ve Milano arasındaki gibi bir farktan bahsetmiyoruz. Toplam oyuncu kalitesi ve oyun anlayışı olarak birbirine yakın iki takımın iki yeni pivotunu karşılaştırıyoruz.)
Gelişmiş istatistikler incelenirken önemli göstergelerden birkaçı, oyuncunun pozisyonları değerlendirme ve ribaundları toplama oranı ile sahadayken takımının skor anlamında +/- olarak ne yaptığıdır. Bu çerçevede Voigtmann ve Omic’in EuroLeague performanslarına bakalım: (Tüm veriler için: overbasket.com)
Oldukça dikkat çeken veriler söz konusu: Voigtmann pozisyon başına 1.2 sayıyla oynarken, Omic 0,9 sayıyla oynuyor. Öte yandan Voigtmann sahadayken Baskonia toplamda 37 sayı daha fazla atmış rakiplerine göre. Baskonia’nın genel performansına (42 sayı) yakın bir performans. Omic cephesindeki durum ise durum korkunç: -54! Omic sahadayken Efes attığından 54 fazlasını yemiş. Daha kötü olanı ise Omic sahada değilken Efes’in +52 olması. (Efes, Omic’in sahada olduğu o 8 dakikada ortalama 2-3 top geriye düşüyor ve dahası tüm ritmini kaybediyor – momentumu kaptırıyor.) Bir başka ifadeyle bugün Efes’in “–“ averajda olmasının en büyük sorumlusu Omic’tir diyebiliriz. Yine Voigtmann sahadayken oluşan ribaundların .4’ünü alırken Omic .9’unu alabilmiş. Yani Omic işin ribaund kısmında da sınıfta kalmış durumda.
Bu istatistiği bir adım öteye götürerek tüm EuroLeague oyuncuları için bir inceleme yaptım. Çıkan sonuç hayli ilginç: Takımların ana rotasyonlarında olan (maçların genelinde oynayan) oyuncular arasında +/- istatistiği en kötü olan oyuncu Omic! Evet, sadece pivotlar arasında değil, tüm ligin en verimsiz oynayan, takımına en çok zarar veren ana rotasyon oyuncusu Omic. 25 dakikaya göre uyarlanmış performansa baktığımızda karşımıza çıkan durum şu:
Russ Smith, Barış Hersek, Pau Ribas gibi çok az maç oynayan oyuncular hesap dışında tutulursa Omic ligin en kötüsü: Eğer Omic sahada standart bir ilk beş oyuncusu kadar oynayıp, sahada 25 dakika kalsaydı (mesela Voigtmann kadar) Efes her maç ortalama 10.3 sayı geriye düşecekti. Ondan daha kötü istatistiğe sahip olan oyuncuların ana rotasyonun parçası olmadıklarını / çok az oynadıklarını tablodan görebilirsiniz.
Unutulmaması gereken bir diğer nokta da Efes’in bu ligin en çok pozisyon üreten takımı olması. 40 dakikada ortalama 88 pozisyon üreten Efes, 85 pozisyon üreten Baskonia’dan daha fazla tempo yapan bir takım. İki takım arasında farkı yaratan ise tahmin edebileceğiniz gibi savunma. Modern basketbolu bilen herkesin çok iyi bildiği gibi de savunma temelinin en önemli taşlarından biri de çember savunmasıdır. Bu açıdan bakıldığında da Omic yine sınıfta kalmaktadır. Üretken olmamasının yanında caydırıcılığı da olmayan (Örneğin; hiç bloğu yok, hızlı değil, pick&roll savunması ve pozisyon bilgisi kötü vb.) Omic Efes’in en çok aksayan parçası durumundadır. Artık Efes’in hücumda ve savunmada verimsiz oynayan ve öz güvenini de kaybeden Omic’i bekleme lüksü yok. Çünkü oyun nispeten yay gerisine taşınmış olsa bile pota altında hala kemik seslerinin geldiği EuroLeague’de Dunston’ın her maç 30 dakika üst seviye performans göstermesi (hustle) mümkün değil ve artık ligde belirleyici haftalara girmiş durumdayız.
Efes’in play-off hedefine varıp varamayacağını öncelikle düzen ve roller belirleyecek. Bunun dışında ise Dunston’ı 10-12 dakika dinlendirebilecek bir pivot Efes’e sınıf atlatacaktır. (Her maç 4-5 dakika “small-ball” denemesi yapan Perasovic, Dunston’ı 24-25 dakika, yedeğini 10-12 kullanarak bu sorunu aşabilir.) Üstelik şu aşamada bile piyasada pivot kıtlığı yok. CSKA’nın serbest bıraktığı ve NBDL’e geri dönen J. Ayres, Cedevita’da oynayan M. Bilan gibi birçok örnek söz konusu. B. Cotton yerine B. Paul’u getirerek gard pozisyonunda seviye atlayan Efes aynı şeyi pivot pozisyonu için de yapmalıdır. Bir başka ifadeyle Baskonia Voigtmann’ı nasıl bulduysa, Daçka nasıl Zizic’i getirdiyse Efes “scout”ları da öyle bir oyuncuyu bulmak zorundadır.
Özetle; zor bir fikstüre girecek olan Efes, play-off hedefinden uzaklaşmak istemiyorsa Omic yerine bir pivot transfer etmelidir. Hem de acilen!
TOGAN KARATAŞ
